Kastamonu’da orman gülünün kısa süreli çiçeklenme dönemiyle birlikte elde edilen ve halk arasında hem şifa hem de tehlike kaynağı olarak bilinen deli balda üretim sezonu başladı. Karadeniz Bölgesi’nin sahil kesimlerinde yetişen orman gülünden arıların topladığı nektarla üretilen bu özel bal türü, yılda sadece 15-20 gün boyunca toplanabiliyor.
Antioksidan, vitamin ve mineraller açısından oldukça zengin olan deli bal, özellikle tansiyon, kolesterol, öksürük ve bronşit gibi rahatsızlıkların hafifletilmesinde destek olarak kullanılıyor. Ancak uzmanlar, bu balın bir çay kaşığını geçmeyecek şekilde, yalnızca doktor tavsiyesiyle tüketilmesi gerektiğini vurguluyor. Aksi halde fazla miktarda alınan deli bal, kalp ritmini etkileyerek hayati risk oluşturabiliyor.
Kastamonu Üniversitesi Fen Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Talip Çeter, Karadeniz’deki illeri kapsayan bal analiz projeleri yürüttüklerini belirterek, “Bölgedeki balların içerik ve polen analizlerini yapıyoruz. Aynı zamanda arıların çevresindeki bitki kaynaklarını da analiz ederek balın floral yapısını net şekilde ortaya koyuyoruz,” dedi.
Prof. Dr. Çeter, orman gülü ve kestane ağaçlarının çiçeklenme dönemlerinin çakışmasının deli balın kestane balı olarak karıştırılmasına neden olabileceğini söyledi. Bu durumun, bilinçsiz tüketim ve yanlış satışa yol açtığını belirten Çeter, uzman merkezlerde yapılan analizlerle bu ayrımın net olarak belirlenebileceğini ifade etti. Gerekli durumlarda zehirli madde olan grayanotoksin analizlerinin de yapılması gerektiğini vurguladı.
Kastamonu Üniversitesi’nde doktora yapan Serhat Karabıcak ise hem bölgedeki deli bal hem de kestane balı örneklerini analiz ettiklerini söyledi. Şu an deli balın sağım sürecinde olduklarını ve verim açısından sezonun olumlu geçtiğini ifade etti.
Kilogram fiyatı 2 bin ile 3 bin lira arasında değişen deli bal, Türkiye’nin en nadir üretilen ve analiz gerektiren ballarından biri olarak öne çıkıyor. Hem şifa kaynağı hem de dikkatli tüketilmesi gereken bir ürün olması, deli balı ayrıcalıklı kılıyor.
