Her yıl yaz aylarında Şanlıurfa ve Diyarbakır gibi güneydoğu illerinden aileleriyle birlikte yola çıkan tarım işçileri, kiraz, vişne, elma, şeftali ve fındık hasadında çalışarak kışlık geçimlerini sağlıyorlar. Ancak 2025 yılında yaşanan zirai don ve dolu yağışları, hem üreticilerin hem de tarım işçilerinin yüzünü kara çıkardı. Özellikle Afyonkarahisar ve Konya’nın bazı bölgelerinde üretimde yaşanan ciddi azalmalar, ekonomik olarak binlerce aileyi mağdur etti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Balıkesir Bölge Müdürlüğü’nün verilerine göre, 2025 yılında meyve ve sebze üretiminde genel anlamda önemli düşüşler yaşanacak. Kiraz üretiminin yüzde 55,7, kayısıda yüzde 65, vişnede yüzde 44, elmada yüzde 38,7, şeftalide yüzde 32,1 oranında azalış bekleniyor. Fındık ve Antep fıstığında da sırasıyla yüzde 27,5 ve yüzde 54,6 oranlarında üretim kaybı öngörülüyor. Afyonkarahisar’ın Çay ve Sultandağı ile Konya’nın Akşehir ilçesini kapsayan kiraz havzasında ise yıllık yaklaşık 65 bin ton olan kiraz üretiminin bu yıl sadece 5 bin ton civarında gerçekleşmesi tahmin ediliyor.
Bu durum sadece üreticileri değil, yaz boyunca bu bölgelerde çalışarak kışlık geçimini sağlayan binlerce tarım işçisini de derinden etkiledi. Şanlıurfa’dan Sultandağı’na işçi getiren çavuş Salih Dağ, yaklaşık 20 yıldır her yaz işçileriyle birlikte bu bölgelere gidip aileleriyle birlikte mevsimlik tarım işçiliği yaptıklarını aktardı. Dağ, “Haziran ayında kiraz, temmuzda vişne hasadı için geliyorduk. Daha sonra Karadeniz bölgesine geçerek fındık topluyorduk. Kışa borcumuzu ödemek için yaz boyunca çalışıyorduk. Ancak bu yıl yaşanan don ve dolu afetleri sebebiyle bahçelerde ürün kalmadı. Ağaçlar bomboş. Bu durum hem üreticiyi hem bizi büyük sıkıntıya soktu” diye konuştu.
Zirai don nedeniyle yaşanan mahsul kaybı, yaz boyunca emeğini verip ailesinin geçimini sağlamaya çalışan tarım işçilerinin de umutlarını kırdı. Borçlarını hasattan kazanacakları gelirle ödemeyi planlayan işçiler, şimdi kış aylarını nasıl geçireceklerini bilemez halde. Salih Dağ, “Gidecek yerimiz yok, kiraz, vişne, elma, kayısı ve fındık yok. Fıstık da büyük zarar gördü. Kışlık geçimimizi nasıl sağlayacağımızı bilmiyoruz” ifadelerini kullandı.
Bu yıl zirai don ve sonrasındaki dolu yağışlarının tarım sektöründe yarattığı olumsuz etkiler, hem üreticiler hem de tarım işçileri için ciddi ekonomik kayıplara yol açtı. Önümüzdeki süreçte alınacak destekler ve önlemler, bu mağduriyetlerin hafifletilmesinde büyük önem taşıyor.
